Талпан вируслы энцефалитын профилактикалау чаралары турында
Кулланучылар хокукларын яклау һәм кеше иминлеге өлкәсендә күзәтчелек федераль хезмәте талпан вируслы энцефалит (КВЭ) – үзәк нерв системасы зарарлану белән кискен йогышлы вируслы авыру, дип искәртә. Авыруның нәтиҗәләре: тулы терелүдән башлап гариплеккә һәм үлемгә китергән сәламәтлек бозылуга кадәр.
Ничек йога?
Авыру йоктыручы (талпан энцефалиты вирусы, ВКЭ) кешегә талпан вирусы йоктырган беренче минутларда слюна белән бергә тапшырыла.
* урманнарда, урман паркларында, шәхси бакчачылык-бакча кишәрлекләрендә эндемик эндемик урманнарда, урман-паркларда булганда,
· талпаннар (этләр, мәчеләр) яки кешеләр – киемдә, чәчәкләр, ботаклар белән . Б. лар (урманга йөрмәүче кешеләр зарарлана),
· сырлы кәҗәләр (барыннан да элек), сарыклар, сыерлар, буйволлар (талпаннар күпләп һөҗүм иткән чорда вирус сөттә булырга мөмкин. Шуңа күрә талпан энцефалиты буенча имин булмаган территорияләрдә Бу продуктны кайнатканнан соң гына кулланырга кирәк. Шунысын да билгеләп үтәргә кирәк, сырлы сөт кенә түгел, аннан әзерләнгән продуктлар: эремчек, каймак һ. б. йогышлы чир булып тора.,
· тирегә вирус керткәндә талпан таратканда яки тешләү урынын тартып алганда.
Хәзерге вакытта талпан энцефалиты белән авыру Россиянең төп күчерүчеләре булган күп кенә территорияләрендә теркәлә. Авырулар буенча Төньяк-Көнбатыш, Урал, Себер һәм Ерак Көнчыгыш төбәкләре, Көньяк федераль округта - Кырым һәм Севастополь, Мәскәү өлкәсе янында - Тверь һәм Ярославль өлкәләре аеруча имин булмаган төбәкләр булып тора. Мәскәү өлкәсе территориясендә ВКЭ Дмитров, Талдом һәм Раменск районнарында талпаннарда, Волоколам районында кәҗәләр сөтендә, Мәскәүнең көнбатышында Крылатский районында талпаннарда табыла.
Авыруның төп билгеләре нинди?
Авыру өчен талпаннарның иң күп активлыгы чоры белән бәйле язгы-көзге сезон хас. Инкубация (яшерен) чоры 10-14 көннән дә ешрак, 1-60 көн тирбәлеш белән дәвам итә.
Авыру кискен башлана, ознобом, көчле баш авырту, 38-39 градуска кадәр температураның кискен күтәрелүе, тоныклыгы, косуы белән озатыла. Борчый мышечные авырту, алар аеруча еш локализуются өлкәсендә муен һәм плеч, грудного һәм поясничного бүлеге арка, аяк-куллар. Авыруның тышкы кыяфәте характерен-зат гиперемировано, гиперемия еш кына тарала туловище.
Кем зарарлана?
Талпан энцефалиты белән зарарлануга яше һәм җенесенә карамастан, барлык кешеләр дә кабул итә ала.
Урманда булу белән бәйле кешеләр – урман хуҗалыгы, геологик разведка партияләре хезмәткәрләре, автомобиль һәм тимер юллар, нефть һәм газүткәргечләр, электр тапшыру линияләре, топографлар, аучылар, туристлар - аеруча куркыныч яный. Шәһәр халкы Шәһәр яны урманнарында, урман паркларында, бакча-бакча кишәрлекләрендә йоктыра.
Талпан энцефалитыннан ничек сакланырга була?
Талпан энцефалиты белән чирне махсус булмаган һәм үзенчәлекле профилактика ярдәмендә кисәтеп була.
Махсус саклагыч костюмнар (оештырылган контингентлар өчен) яки капка, обшлаг, чалбар аша талпаннар тутыруга юл куймаска тиешле җайлаштырылган кием куллануны үз эченә ала. Күлмәкнең озын җиңнәре булырга тиеш, алар беләзекләрнең резинкаларын ныгыта. Күлмәкне чалбарга, чалбарга, чалбарга - оекбашларга һәм итекләргә салалар. Башын һәм муенын косынка белән ябалар.
Талпаннардан саклау өчен, аларны куркытучы һәм юкка чыгара торган чаралар – акарицидно-репеллентные һәм акарицидные, алар белән кием-салым эшкәртелә.
Препаратларны куллану алдыннан инструкция белән танышырга кирәк
Талпан энцефалитының табигый чыганагында булган һәр кеше, членистларның активлыгы сезонында, һәр 15 минут саен үз киемен һәм тәнен мөстәкыйль рәвештә яки башка кешеләр ярдәмендә карарга, ә ачыкланган талпаннарны төшерергә тиеш.
Талпан вируслы энцефалитын махсус профилактикалау чараларын үз эченә ала:
- талпан энцефалитына каршы профилактик прививкалар эндемичной территориядә яшәүче затларга һәм эшчәнлек төре яки табигый стацияләрдә булу белән бәйле дәресләр төре буенча, шулай ук эндемичные территорияләргә чыгучы затларга үткәрелә;
- КВЭга каршы кеше иммуноглобулиныннан файдаланып (талпан территориясендә эндемик вируслы энцефалитка талпан тартуга яки талпан энцефалиты ачыкланган очракта) күкертле профилактиканы бары тик медицина оешмаларында гына үткәрәләр).
Талпан энцефалитыннан прививканы кайда һәм ничек ясарга була?
Россия Федерациясендә талпан вирусы энцефалитына каршы берничә вакцина теркәлгән. Талпан энцефалитыннан прививканы поликлиникалар, шәфкать туташлары, ФТИ базаларында, табиб консультациясеннән соң ясарга була. ШУНЫ ИСТӘ ТОТАРГА КИРӘК, ВАКЦИНАЦИЯ ТАЛПАН ЭНЦЕФАЛИТЫННАН САКЛАУНЫҢ ИҢ НӘТИҖӘЛЕ ЧАРАСЫ БУЛЫП ТОРА. Талпан энцефалитына каршы бөтен прививка курсын имин булмаган территориягә чыкканчы 2 атна эчендә тәмамларга кирәк.
Талпан энцефалиты буенча имин булмаган территориядә прививкаланмаган һәм талпан утыртылган очракта, кая мөрәҗәгать итәргә?
Талпан энцефалитына каршы кеше иммуноглобулинын 96 сәгатьтән дә соңга калмыйча кертү һәм күрсәткечләр буенча медицина оешмаларына мөрәҗәгать итү – әдәпсез затларга серопрофилактика үткәрелә. Талпан энцефалиты буенча салынмаган территориядә яткан очракта, башта талпанны вирус булу-булмауга тикшерү үткәрелә һәм аннары күрсәткечләр буенча серопрофилактика үткәрелә. Эндемик территорияләр исемлеге белән сылтама буенча танышырга мөмкин.
Талпанны ничек төшерергә?
Моны яшәү урыны буенча поликлиникада яки теләсә кайсы травматология пунктында табибтан эшләү яхшырак.
Төшерергә, аны бик сак кына өчен түгел, оборвать хоботок, ул тирән һәм нык ныгытыла бөтен чор присасывания.
Талпанны бетергәндә түбәндәге киңәшләрне үтәргә кирәк:
· захватить талпан пинцетом яки обернутыми чиста марля бармаклары белән мөмкин кадәр якынрак аның ротовому аппаратына һәм тотарга катгый перпендикулярно өслеге тире повернуть талпан тирәсендә оси, алырга, аны бер кожных покров,
· тешләү урынын әлеге максатлар өчен яраклы теләсә нинди чара (70% спирт, 5% йод, одеколон),
· талпанны тартып алганнан соң кулларны сабын белән яхшылап юарга кирәк,
· әгәр кара нокта калса, ягъни авыз Аппараты тиредә 5% йод белән эшкәртергә һәм табигый эминациягә кадәр калдырырга кала.
Алынган талпанны микробиологик лабораториягә яки мондый тикшеренүләр үткәрә торган башка лабораторияләргә китерәләр.